31-10-2019, Saat: 12:00
(Son Düzenleme: 31-10-2019, Saat: 12:01, Düzenleyen: Yahyayıldız.)
Dizel Partikül Filtresi (DPF) Nedir? Nasıl Çalışır?
Genel olarak DPF olarak adlandırılan dizel partikül filtresi, dizel motorlarda egzoz gazından çıkan zararlı partikülleri temizlemek için kullanılmaktadır.
Motordan çıkan yanmış yakıt – hava karışımı içinde bulunan zararlı partiküller, partikül filtresi içinde birikerek doğaya salınımları engellenir. Bu partiküller, egzoz gaz sıcaklığı arttırılarak (rejenerasyon ile) yakılır ve bu sayede doğanın kirlenmesi engellenmiş olur. Rejenerasyon sırasında egzoz gaz sıcaklığı ecu tarafından görülür. DPF üzerinde bulunan ısı sensörleri yardımıyla sıcaklık bilgisi E.C.U’ ya gönderilir ve bu sayede egzoz sıcaklığını arttırmak için gereken yakıt miktarını tam olarak hesaplamak mümkündür.
Rejenerasyon
DPF’nin tıkanmasını önlemek için, filtre içinde biriken partiküllerin düzenli olarak yakılmak suretiyle temizlenmesi gerekir. Rejenerasyon’un farklı stratejileri bulunmaktadır.
Pasif Rejenerasyon
Partiküller, E.C.U’nun müdahalesi olmadan sürekli olarak yakılır. Bu standart otoyol hızlarında 3000 d/dk da sağlanmaktadır. Egzoz gaz sıcaklığı 350 C ve 500 C arasında olmalıdır.
Aktif Rejenerasyon
Ağırlıkla şehiriçi kullanımda egzoz sıcaklğı, pasif yenilemeyi gerçekleştirebilecek yeterli sıcaklığa ulaşamaz. Kurumlar temizlenemez ve filtre içine birikir. Tıkanma eşiğine ulaştığında (18 gram) E.C.U. aktif rejenerasyonu tetikler. DPF içerisindeki karbon birikimi derecesi E.C.U. içerisinde programlanan 2 model kullanılarak hesaplanır.
Egzoz gazı sıcaklık sensörlerinden ve oksijen sensöründen gelen belirli bir sinyal modeline göre doygunluğu hesaplayan sürücü profiline dayanan bir model,
Diferansiyel basınç sensörü, sıcaklık sensörleri ve hava debimetresinden aldığı sinyallerin doğrultusuna göre doygunluğu hesaplayan bir model.
Egzoz üzerinde DPF’in giriş ve çıkışı arasında bulunan basınç fark sensörleri filtre içerisinde doygunluk derecesine gelen basınç farklarını ölçmektedir. Filtrenin tıkandığı sensörler yardımıyla belirlendiğinde E.C.U.’ya giden voltaj arttırılır. E.C.U. bu sayede egzoz gazı sıcaklığını 550 C – 650 C bandına çeker. Bu sıcaklık artışını sağlamak için;
Hava akışını ayarlar,
EGR valfi devre dışı bırakılır.
Zorunlu Rejenerasyon
Çok kısa mesafeli kullanımlarda, DPF rejenerasyonu için gereken sıcaklığa ulaşmak imkansızdır. Doygunluk seviyesi 24 grama ulaştığında kilometre saatinde DPF arıza ışığı yanar. Bu sinyal sürücüye rejenerasyon rotası gerçekleştirmesi gerektiğini söyler; yani DPF’in rejenerasyonu için yeterli sıcaklıklara ulaşılmalı, araç belirli bir mesafe boyunca yüksek hızda çalıştırılmalıdır.
Manuel Rejenerasyon
Zorunlu yenileme başarılı olmazsa ve doygunluk 40 gram seviyesine kadar eşik değerini aştıysa, kızdırma bujisi ve motor uyarı ışığı göstergede yanar. Bu durumda, filtrenin bozulmasını önlemek için aktif rejenerasyon E.C.U. tarafından engellenir. Bu noktada DPF deneyimli teknisyenler tarafından serviste temizlenmelidir.
Doygunluk 45 gram eşiğini aşarsa, artık yenileme mümkün değildir. Bu noktada DPF temizlenemeyeceği için değiştirilmesi gerekir.
Kilometre Rejenerasyonu
Bu rejenerasyon yöntemi, seyahat mesafesine bağlıdır. DPF’in sağlıksız düzeydeki doygunluğun aşılmasını önler. Doldurma seviyesine bakılmaksızın E.C.U. son 750 – 1000 km herhangi bir yenilenme etkinleştirilmediğinde aktif rejenerasyon otomatik olarak tetikler.